Kategoriler
Yapısal Yerbilimi

Doğu Afrika Rifti: Bir Aşağı Bir Yukarı

Doğu Afrika Rifti, çok fazla jeolojik etkinliğe sahiplik eden bir bölgedir. Birkaç yanardağın evidir. İki tektonik plakanın ayrı hareket ettiği alandır.

Bu animasyon, yaklaşık 800 kilometre yükseklikteki radar uydularının (Envisat uydusu gibi) yüzeydeki değişimleri santimetre hassasiyetinde saptadığını göstermektedir.

InSAR (Interferometric Synthetic Aperture Radar) uzaktan algılama tekniğidir. Aynı alana ait iki veya daha fazla radar görüntüsünün birleştirilmesiyle aradaki ufak yüzeydeki değişiklikler saptanmaktadır.

Yeryüzündeki çok küçük değişimler, radar sinyallerinde değişime neden olur. Böylece birleştirilmiş göründeki gökkuşağı rengi doku üzerinde yayılım sergiler, bu SAR interferogramı olarak bilinir. Daha sonra bu interferogramlar arazinin nasıl yükseldiğini ve çöktüğünü göstermektedir.

Longonot Dağı’ndaki santimetrelik değişimleri gösteren InSAR görüntüsü. Yapım ekibi: Planetary Visions/NERC-COMET/JAXA/ESA

Örneğin, Kenya Gülü bölgesindeki etkin olmayan bir yanardağ olan Longonot Dağı’ndaki 9 santimetrelik değişimi Envisat keşfetti. Yüzey üzerindeki bu deformasyona, yeraltındaki mağmanın hareketi gibi tektonik etkinlikler neden olmuş olabilir.

InSAR verileriyle modellenen fay ve Karonga fayı. Yapım ekibi: Planetary Visions/NERC-COMET/JAXA/ESA

Radarlar (ALOS uydusu gibi) fay hatlarını da tanımlayabilmektedir. Karonga çevresindeki (Malavi) bir dizi deprem interferogramlarla takip edilerek yeryüzünde meydana gelen yerdeğişimi izleniyor. Juliet Biggs’in (Bristol Üniversitesi) sonuçlarını temel alan canlandırmada, interferogramlarla saptanan fay hattının ayrıntılarını da görülmektedir.

Bu animasyonda görülen ölçüm değerleri, araştırmacılara plaka tektoniğini anlamada yardımcı olacaktır. Volkan (yanardağ) davranışının daha net bir fotoğrafının elde edilmesiyle, volkanik etkinliğin dokusu ve sonucu hakkında öngörüler üretecek araştırmacılara yardım edecektir.

Ayrıntılar
ESA, Africa’s ups and downs, 17 Ağustos 2013
ESA, Rift Valley dynamics, 17 Ağustos 2013
BAR, Science snaps (1): Africa’s Ups and Downs, 17 Ağustos 2013